DERS TANITIM ve UYGULAMA BİLGİLERİ

Dersin Adı Kodu Yarıyıl T+U+L (saat/hafta) Türü (Z / S) Yerel Kredi AKTS
Hukuk Felsefesi LW 341 Bahar 02+01+00 Zorunlu 2 4
Akademik Birim: Hukuk
Öğrenim Türü: Örgün eğitim
Ön Koşullar Yok
Öğrenim Dili: İngilizce
Dersin Düzeyi: Lisans
Dersin Koordinatörü: Reyda ERGÜN
Dersin Amacı: 1- Öğrencilerin, başta hukuk kavramının kendisi olmak üzere, hukuka ilişkin nosyonlar üzerinde felsefenin rasyonel tekniklerini kullanarak düşünme yetisi kazanmalarını sağlamak.
2- Öğrencileri, eğitimini gördükleri modern hukuk sisteminin tarihsel ve politik arka planı hakkında bilgilendirmek.
3- Öğrencilerin kavramsal düşünme becerilerini geliştirerek, diğer hukuk disiplinlerindeki hukuki kavramları doğru ve yerinde kullanma, argüman oluşturma yetisi kazandırmak.
4- Öğrencilerin, içinde yaşadığımız hukuk sistemine dışarıdan bakarak eleştirel yaklaşabilmelerini sağlamak ve bu yolla güncel sorunlara yaratıcı ve dönüştürücü çözümler üretebilen hukukçular yetiştirmek.
5- Öğrencilerin hukuki kavrayışlarını, hukukun kuramsal temellerini diğer sosyal bilimlerle (siyaset bilimi, sosyoloji, antropoloji, sosyal psikoloji vs.) ele almak suretiyle geliştirmek.
Dersin İçeriği: Hukuk felsefesinin kadim tartışmalarının ana ekseninde "hukuk nedir?" ve "hukukun kaynağı nedir?" soruları bulunur. Bu sorulara verilen farklı cevaplar aynı zamanda hukuk felsefesi tarihindeki temel ayrıma da kaynaklık eder: Tabii hukukçu okul ve hukuki pozitivizm düşüncesi. Bu ders çerçevesinde, öncelikle Antik Yunan ve Roma düşüncesinden başlayarak hukukun kaynağına tabii hukuku koyan geleneksel tabii hukuk düşüncesi üzerinde durulacak, ardından tek tanrılı dinlerin, özellikle Hıristiyanlık'ın bu gelenek üzerindeki etkileri incelenecektir. 16. ve 17. yüzyılda Batı Avrupa'da teoride ve pratikte şekillenmeye başlayan modern devletin, hukuku düşünme biçimini nasıl kökten değiştirdiği üzerinde durulacak, bu bağlamda özellikle sosyal sözleşme ve egemenlik kuramları ele alınacaktır. Ardından bu gelişmeler çerçevesinde yükselen pozitivizm akımının hukuk kuramındaki etkilerine değinilecek, özellikle II. Dünya Savaşı sonrası literatürde kendine yer bulan tartışmalar üzerinden hukuki pozitivizm ve modern tabii hukuk okulu arasındaki ilişki incelenecektir. Son olarak, liberal haklar kuramı ve modern demokrasi düşüncesine eleştirel yaklaşan hukuk kuramı akımları, önemli örnekler üzerinden (Marksist hukuk kuramı, feminist hukuk kuramı vs.) tartışılacaktır.
Dersin Öğrenme Çıktıları (ÖÇ):
  • 1- Hukuki kavramları düşünürken felsefenin rasyonel tekniklerini kullanma becerisi kazanmak
  • 2- Kavramsal düşünme becerisi geliştiğinden, tutarlı ve etkili hukuki argüman ve karşı argüman oluşturabilmek
  • 3- İçinde bulunulan hukuk sistemini, tarihsel ve politik arka planı ile ilişkisi içerisinde, bütünsel olarak analiz etme becerisi
  • 4- Hukuk sistemine eleştirel yaklaşarak, güncel sorunlara yaratıcı ve dönüştürücü çözümler üretebilmek
  • 5- Hukuki sorunlara farklı sosyal bilimlerin perspektiflerinden yaklaşabilmek
Dersin Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Konu anlatımı ve öğrencilerin derse aktif katılımıyla tartışma


HAFTALIK PROGRAM

HaftaKonularÖn Hazırlık ÖÇ
1 Hukuk Felsefesi Nedir? 1-2
2 Hukuk Felsefesinde Kaynak Sorunu 1-2-3
3 Geleneksel Tabii Hukuk Düşüncesinin Doğuşu 1-2-3
4 Tabii Hukuk Kuramı: İki Örnek - Cicero ve Aquinas 1-2-3
5 Modern Düşüncenin Doğuşu 1-2-3
6 Sekülerleşme ve Tabii Hukuk: Grotius Örneği 1-2-3
7 Epistemolojik Kırılma: Pozitivizmin Yükselişi 1-2-3
8 Hukuki Pozitivizm ve Modern Tabii Hukukçuluk: Hart ve Fuller Polemiği 1-2-4
9 Saf Hukuk Kuramı: Kelsen 1-2
10 Liberal Haklar Kuramı ve Modern Demokrasi 1-2-4
11 Hukuka Eleştirel Yaklaşımlar I: Marksist Hukuk Kuramı 1-2-4
12 Hukuka Eleştirel Yaklaşımlar II: Feminist Hukuk Kuramı 1-2-4
13 Hukuka Eleştirel Yaklaşımlar III: Queer Bir Hukuk Kuramına Doğru 1-2-4
14 Eleştirel Kuramdan Gerçekliğe: Kent Hakkı 1-2-3


ZORUNLU ve ÖNERİLEN OKUMALAR

PATTERSON Dennis (ed.), A Companion to Philosophy of Law and Legal Theory, Blackwell, Cornwall 2000.


DİĞER KAYNAKLAR

COLEMAN Jules L., SHAPIRO Scott, Oxford Handbook of Jurisprudence and Philosophy of Law and Legal Theory, Blackwell, London 2005. HARRIS J. W., Legal Philosophies, Butterworths, London, Edinburgh, Dublin 1997. HART H. L. A., The Concept of Law, Oxford University Press, 1997. FULLER Lon, Anatomy of the Law, Greenwood Press, 1976. MCLEOD Ian, Legal Theory, Palgrave MacMillan, New York 2003. TEBBIT Mark, Philosophy of Law. An Introduction, Routledge, London, New York 2000. WACKS Raymond, Understanding Jurisprudence: An Introduction to Legal Theory, Oxford University Press, New York, 2012.


DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

Yarıyıl İçi ÇalışmalarıSayıKatkı Payı (%)
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar 1 40
Final Sınavı 1 60
Total: 2 100


İŞ YÜKÜ HESAPLAMASI

EtkinliklerSayısıSüresi (saat)Toplam İş Yükü (saat)
Ders Saati14228
Uygulama14114
Ödev11111
Dersle İlgili Sınıf Dışı Etkinlikler12112
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar155
Final Sınavı155
Toplam İş Yükü (saat):75


PROGRAM YETERLİLİKLERİ (PY) ve ÖĞRENME ÇIKTILARI (ÖÇ) İLİŞKİSİ

# PY1 PY2 PY3 PY4 PY5 PY6 PY7 PY8 PY9 PY10
OC1       2   2 3 1   1
OC2 1 2       2 1      
OC3     1   3 1 2 1    
OC4     2     3 3     2
OC5           3 3     1