DERS TANITIM ve UYGULAMA BİLGİLERİ
| Dersin Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U+L (saat/hafta) | Türü (Z / S) | Yerel Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Batılılaşma Döneminde İstanbul | KK 523 | Güz-Bahar | 03+00+00 | Seçmeli | 3 | 7.5 |
| Akademik Birim: | Fen Bilimleri Enstitüsü |
| Öğrenim Türü: | Örgün Eğitim |
| Ön Koşullar | - |
| Öğrenim Dili: | Türkçe |
| Dersin Düzeyi: | Yüksek Lisans |
| Dersin Koordinatörü: | Füsun ALİOĞLU |
| Dersi Veren(ler): | Füsun ALİOĞLU |
| Dersin Amacı: | Osmanlı Devleti'nin Batılılaşma döneminde değişen sosyal, ekonomik, kültürel özellikler bağlamında İstanbul kent dokusunun ve mimarinin etkileşim süreci ve sonuçları konusunda ileri derecede bligi, kavrayış ve tartışma becerisi kazandırmak. |
| Dersin İçeriği: | Batılılaşma Kavramı, İstanbul'un Tarihsel Topoğrafyası, Osmanlı Devleti ve Batılılaşma, Batılılaşma Döneminde Yasal ve Örgütsel Düzenlemeler, Osmanlı Devleti'nde Batlılaşmanın Evreleri Lale Devri, Osmanlı Devleti'nde Batlılaşmanın Evreleri III. Selim Dönemi ve Melling, Osmanlı Devleti'nde Batlılaşmanın Evreleri Tanzimat Sonrası Düzenlemeler, Askeri Alandaki Yenilikler ve Mimari, Kentsel Dönüşümler ve Projeler, Endüstrileşme ve Mimari, Ulaşım Projeleri ve Kent, Yeni Konut Mimarisi, Sınırları Genişleyen Kent, Galata / Pera ve Diğerleri. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları (ÖÇ): |
|
| Dersin Öğrenme Yöntem ve Teknikleri | Ders anlatımı, tartışma, öğrenci ödevi (sunum ve yazılı), teknik gezi. |
HAFTALIK PROGRAM
| Hafta | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Batı Avrupa Olgusu | - |
| 2 | Batılılaşma Kavramı | Serhat Küçük, Batı’nın Batılılaşması: Zihinsel Dönüşümün Eylemsel Kökeni, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:11, Sayı:2, Ağustos 2013, s.431-440. İlber ortaylı, Batılılaşma Sorunu, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.1, s.134-138. Taner Timur, Osmanlı ve “Batılılaşma”, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.1, s.139-146. M.Ali Kılıçbay, Osmanlı Batılaşması, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.1, s.147-152. Olgun Gündüz, Türkiye’nin Batılılaşma Serüveninde Özgün Bir Portre: Ahmet Hamdi Tanpınar, s.13-28. Bernard Lewis, Türkiye: Batılılaşma, s.153-177. |
| 3 | Osmanlı Devleti’nde Batılılaşma | Arif Behiç Özcan, Batılılaşma Döneminde Osmanlı Devletinin Doğu Politikaları, Tarihin Peşinde‐Uluslararası Tarih Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2012, Sayı: 8, Sayfa: 44‐72. Barış Demirtaş, Jön Türkler Bağlamında Osmanlı’da Batılılaşma Hareketleri, U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 13, 2007/2. Mustafa Karabulut, Osmanlı İmparatorluğu’nda 19. Yüzyılda Değişim Süreci, Sosyal Ve Kültürel Durum, Mecmua, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Güz 2016, Yıl 1, S.2, s. 49-65. Muhammet Şahin, Osmanlı Yöneticilerinde Zihniyet Değişimi ve Batılılaşmanın Başlangıcı, GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 26, Sayı 3(2006) 223-237. Mert Ağaoğlu, XVIII. Yüzyılda İstanbul Mimarîsi Ve Osmanlı Batılılaşması Kaynakçası, TİDSAD, Türk-İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl 4, S.14, Aralık 2017, s. 111-153. Namık Sinan Turan, Osmanlı Diplomasisinde Batı İmgesinin Değişimi Ve Elçilerin Etkisi (18. Ve 19. Yüzyıllar), Sosyal Bilimler Dergisi. Taner ASLAN, Osmanlı |
| 4 | Osmanlı Devleti’nde Batılılaşmayı Etkileyen Faktörler | Serim Denel, Batılılaşma Sürecinde İstanbul’da Tasarım ve Dış Mekanlarda Değişim ve Nedenleri, ODTÜ yayınları, İstanbul, 1982, s.18-42. Ayda Arel, Onsekizinci Yüzyıl Osmanlı Mimarisinde Batılılaşma Sureci, İTÜ, Mimarlık Fakültesi, İstanbul, 1975, s.9-19. |
| 5 | Osmanlı Devleti’nde Batılılaşmanın Görsel Sonuçları | Serim Denel, Batılılaşma Sürecinde İstanbul’da Tasarım ve Dış Mekanlarda Değişim ve Nedenleri, ODTÜ yayınları, İstanbul, 1982, s.56-84. Arif Olgun Közleme, Türk Modernleşmesinin Proto-Tipi Ve Bir Batılılaşma Tanzimi Olarak Tanzimat, Turkish Studies, Social Sciense, Volume 13/10, Spring 2018, p. 515-539. Zeynep Çelik, 19.Yüzyılda Osmanlı Başkenti, Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1986, s.41-67 ile 68-83. |
| 6 | Batılılaşma Döneminde Yasal ve Örgütsel Düzenlemeler | Koray Özcan, Tanzimat’ın Kent Reformları: Türk İmar Sisteminin Kuruluş Sürecinde Erken Plânlama Deneyimleri (1839–1908), Osmanlı Bilimi Araştırmaları VII/2 (2006). Sibel Gürses Söğüt, 19.Yüzyıl İstanbul’unda Modern İmar Uygulamaları:Yangın Yeri Düzenlemeleri, |
| 7 | Kent Dokusu Düzenlemeleri | Zeynep Çelik, 19.Yüzyılda Osmanlı Başkenti, Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1986, s.84-100. |
| 8 | Büyük Projeler | Zeynep Çelik, 19.Yüzyılda Osmanlı Başkenti, Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1986, s.84-100 |
| 9 | Ulaşım Projeleri | Zeynep Çelik, 19.Yüzyılda Osmanlı Başkenti, Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1986, s.68-83. E.Çelebi, C.Binan, İstanbul’un Modernleşme Dönemi Otelleri (1840-1914), Megaron, 2011, C.6, S.2. |
| 10 | Yeni İşlevli Yapılar, Mimari Üsluplar | Zeynep Çelik, 19.Yüzyılda Osmanlı Başkenti, Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1986, s.101-124 E.Füsun Alioğlu, İstanbul: Batılılaşma Dönemi, Modernite ve Mimari, s.29-56 |
| 11 | İstanbul’un Tarihsel Topoğrafyası | Ortaylı, İ., “İstanbul'un Mekansal Yapısının Tarihsel Evrimine Bir Bakış”, Amme İdaresi Dergisi Cilt 1, Sayı 2, 1977. Kuban, D._İstanbul'un Tarihi Yapısı, Amme İdaresi Dergisi |
| 12 | Dönemin Mimarlık Ortamı ve Mimarlar | Oya Şenyurt, 1800-1950 Yılları Arasında İstanbul’da Faaliyet Gösteren Rum Mimarlar, YTÜ, YL Tezi, s. 5-16, 130-134 |
| 13 | Dönemin Mimarlık Ortamı ve Mimarlar | Oya Şenyurt, Türkiye’de Yapı Üretiminde Modernleşme ve Taahhüt Sisteminin Oluşumu, YTÜ, DR Tezi, s.3-87 |
| 14 | Öğrenci Sunumu | Önerilen metinlerin okunması/Sunuma hazırlık |
Kadir Has Üniversitesi'nde bir dönem 14 haftadır, 15. ve 16. hafta sınav haftalarıdır.
ZORUNLU ve ÖNERİLEN OKUMALAR
| - |
DİĞER KAYNAKLAR
| Akın, N., 19.Yüzyılın İkinci Yarısında Galata ve Pera, Literatür Yayıncılık, İstanbul, 2002. Arel, Onsekizinci Yüzyıl İstanbul Mimarisinde Batılılaşma Süreci, İTÜ mimarlık Fakültesi, İstanbul, 1975, S. 9. Cezar, Mustafa, Osmanlı Başkenti, EKAV Vakfı Yayınları, İstanbul, 2000. Cezar, Mustafa, Sanatta Batı'ya Açılış ve Osman Hamdi, EKAV Vakfı Yayınları İstanbul, 1995. Çelik, Z., 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1998. Denel, Serim, Batılılaşma Sürecinde İstanbulʼda:Tasarım ve Dış Mekanlarda Değişim ve Nedenlerı, ODTÜ yayınları, İstanbul, 1982. Hitzel, F., Perot J., Anhegger R., Hatice Sultan İle Melling Kalfa Mektuplar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Osmanlı Araştırmaları Dizisi, İstanbul, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, Alkım yayınevi, İstanbul, 2006. Kuban, Doğan, İstanbul: Bir Kent tarihi, İş Bankası Kültür yayınları, İstanbul, 2011. Kuban, Doğan, Osmanlı Mimarisi, YEM yayınları, İstanbul, 2000. Ortaylı, İ., İstanbul`un Mekansal Yapısının Tarihsel Evrimine Bir Bakış,Amme İdaresi Dergisi Cilt 1, Sayı 2, 1977. Ortaylı, İ., Tanzimat`tan Sonra Mahalli İdareler, İstanbul, 1974. Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, İstanbul. Melling, A.I.,, İstanbul ve Boğaz Kıyılarına Pitoresk Seyahat - A Picturesque Voyage to Constantinople, Denizler Kitabevi, İstanbul, 2012. Yerasimos, S., İstanbul İmparatorluklar Başkenti, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2010. |
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Sayı | Katkı Payı (%) |
|---|---|---|
| Katılım | 14 | 15 |
| Ödev | 1 | 10 |
| Sunum/Jüri | 1 | 10 |
| Diğer Uygulamalar (seminer, stüdyo kritiği, workshop vb.) | 3 | 15 |
| Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar | 1 | 10 |
| Final Sınavı | 1 | 40 |
| Total: | 21 | 100 |
İŞ YÜKÜ HESAPLAMASI
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Saati | 14 | 3 | 42 |
| Arazi Çalışması | 4 | 3 | 12 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Sunum/Jüriye Hazırlık | 1 | 13 | 13 |
| Diğer Uygulamalara Hazırlık | 3 | 4 | 12 |
| Dersle İlgili Sınıf Dışı Etkinlikler | 13 | 6 | 78 |
| Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar | 1 | 10 | 10 |
| Final Sınavı | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü (saat): | 187 | ||
1 AKTS = 25 saatlik iş yükü
PROGRAM YETERLİLİKLERİ (PY) ve ÖĞRENME ÇIKTILARI (ÖÇ) İLİŞKİSİ
| # | PY1 | PY2 | PY3 | PY4 | PY5 | PY6 | PY7 | PY8 | PY9 |
| OC1 | |||||||||
| OC2 | |||||||||
| OC3 | |||||||||
| OC4 | |||||||||
| OC5 |
Katkı Düzeyi: 1 Düşük, 2 Orta, 3 Yüksek