1. Anasayfa
  2. Hukuk
  3. Ders Planları
  4. Hukuki Düşünce ve Metodoloji

PDF

DERS TANITIM ve UYGULAMA BİLGİLERİ

Dersin Adı Kodu Yarıyıl T+U+L (saat/hafta) Türü (Z / S) Yerel Kredi AKTS
Hukuki Düşünce ve Metodoloji LAW 108 Bahar 02+01+00 Zorunlu 2 3
Akademik Birim: Hukuk
Öğrenim Türü: Örgün Eğitim
Ön Koşullar Yok
Öğrenim Dili: Türkçe
Dersin Düzeyi: Lisans
Dersin Koordinatörü: - -
Dersin Amacı: 1- Öğrencilere, dünyaya bir hukukçunun perspektifinden bakma becerisi kazandırmak.
2- Öğrencilere, diğer derslerde öğrenecekleri teorik bilgiyi uygulamada kullanırken izlemeleri
gereken yolu öğretmek.
3- Öğrencileri hukukun temel kavramları ve sorunsallarıyla tanıştırmak.
4- Öğrencileri, hukuk ve mantık arasındaki derin bağ hakkında bilgilendirerek analitik
düşünme ve soyutlama yetilerini geliştirmek.
5- Öğrencileri, teorik bilgi ve uygulama arasındaki ilişkiyi doğru kurabilecekleri
yöntembilimsel araçlarla donatmak.
Dersin İçeriği: Bu dersteki temel amaç, hukuk fakültesine yeni başlamış öğrencilere bir “hukukçu” olarak düşünme becerisi kazandırmaktır. Başka bir ifadeyle, bu derste esas olarak öğrencileri, neyin hukuki bir sorun olduğunu doğru tespit edebilmelerini ve hukuki sorunları hukukun yöntembilimine başvurarak çözebilmelerini sağlayacak araçlarla donatmak amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, ders kapsamında öncelikle “hukuk kavramı” üzerinde durulmaktadır.
Kavramın başta toplum, düzen, meşruiyet, norm, yaptırım kavramları olmak üzere ilgili kavramlarla ilişkisi irdelenmektedir. Bu inceleme sırasında hukuk sözcüğünün farklı anlamları da ele alınmaktadır. Ardından hukuk normlarının diğer toplumsal davranış normlarından farkı ve ilişkisi tartışılmaktadır. Bu girişten sonra, geniş bir başlık olarak pozitif hukukun uygulanması konusuna geçilmektedir. Bu bağlamda, sırasıyla, hukukun kaynakları ve normlar hiyerarşisi, hukukun temel kavramları, kamu hukuku – özel hukuk ayrımı, hukukun dalları konuları işlenmektedir. Son olarak, dar anlamıyla pozitif hukukun uygulanması, yani hukuki uyuşmazlıkların, somut olaya ilgili soyut kuralın uygulanması yoluyla çözülmesi konusu ayrıntılı olarak ele alınmaktadır. Bu çerçevede, öncelikle mantık yasaları üzerinde durulmakta, ardından hukukun uygulanmasında mantık kurallarının rolü anlatılmaktadır.
Kamu hukuku ve özel hukuk kurallarının uygulanmasındaki farklılıklar, hukuk normunun analizi, yorum yöntemleri, kıyas, ters anlam, evleviyet, boşluk türleri ve boşluk doldurma, hâkimin takdir yetkisi gibi konular uygulamadan örneklerle ele alınmaktadır.
Dersin Öğrenme Çıktıları (ÖÇ):
  • 1- Hukukun temel kavramları hakkında genel bilgi sahibi olmak.
  • 2- Hukuki sorunları çözerken başvurmaları gereken hukuk kaynaklarını tespit edebilmek ve ulaşabilmek.
  • 3- Somut olayla karşılaştıklarında, analitik düşünerek hukuki sorun ya da sorunları doğru tespit edebilmek.
  • 4- Pozitif hukuk derslerinde öğrendikleri teorik bilgiyi uygularken, hukuk disiplininin gerektirdiği yöntemsel araçları kullanabilmek.
Dersin Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Konu anlatımı ve öğrencilerin derse aktif katılımıyla tartışma


HAFTALIK PROGRAM

HaftaKonularÖn Hazırlık ÖÇ
1 Hukuk Nedir? 1
2 Hukuk kavramı ve ilgili kavramlarla ilişkisi 1-2
3 Norm kavramı ve hukuk normlarının diğer toplumsal davranış kurallarıyla ilişkisi 1-2
4 Hukuk teorisinin temel kavramları 1-2
5 Hukukun kaynakları ve normlar hiyerarşisi 1-2-3
6 Kamu hukuku – özel hukuk ayrımı ve hukukun dalları 1-2-3
7 Hukukta yöntembilime giriş 1-3-4
8 Hukuk-mantık ilişkisi: hukukun uygulanmasında mantık kurallarının rolü 1-3-4
9 Uygulamada yöntem sorunu ve kamu hukuku – özel hukuk ayrımının yönteme etkisi 1-3-4
10 Hukuk normunun yorumu ve yorum türleri 1-3-4
11 Seçkincilik Karşıtlığı, Tutkular ve Politika 1-4
12 Kıyas, ters anlam, evleviyet 1-4
13 Hakimin boşluk doldurması 1-4
14 Hakimin takdir yetkisi 1-4


ZORUNLU ve ÖNERİLEN OKUMALAR

AYBAY Aydın, AYBAY Rona, Hukuka Giriş, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2014.
ÖZLEM Doğan, Mantık, Notos Kitap, İstanbul, 2011.
SÖZER Ali Nazım, Hukukta Yöntembilim, Beta Yayınları, İstanbul, 2012.
AKAL, Cemal Bâli, Hukuk Nedir?, Zoe, İstanbul, 2021.


DİĞER KAYNAKLAR

GÖZLER Kemal, Hukuka Giriş, Ekin Yayınları, Bursa, 2013.
GÜRİZ Adnan, Hukuk Başlangıcı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2013.
IŞIKTAÇ Yasemin, METİN Sevtap, Hukuk Metodolojisi, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2013.


DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

Yarıyıl İçi ÇalışmalarıSayıKatkı Payı (%)
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar 1 40
Final Sınavı 1 60
Total: 2 100


İŞ YÜKÜ HESAPLAMASI

EtkinliklerSayısıSüresi (saat)Toplam İş Yükü (saat)
Ders Saati14342
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar11313
Final Sınavı12020
Toplam İş Yükü (saat):75


PROGRAM YETERLİLİKLERİ (PY) ve ÖĞRENME ÇIKTILARI (ÖÇ) İLİŞKİSİ

# PY1 PY2 PY3 PY4 PY5 PY6 PY7 PY8 PY9 PY10
OC1   3     2       3  
OC2   3     1   2   2 1
OC3 2 3     1     3 1  
OC4   3 2   2       3