DERS TANITIM ve UYGULAMA BİLGİLERİ

Dersin Adı Kodu Yarıyıl T+U+L (saat/hafta) Türü (Z / S) Yerel Kredi AKTS
Hukuk Felsefesi LAW 209 Güz 02+01+00 Zorunlu 3 4
Akademik Birim: Hukuk
Öğrenim Türü: Örgün Eğitim
Ön Koşullar Yok
Öğrenim Dili: Türkçe
Dersin Düzeyi: Lisans
Dersin Koordinatörü: - -
Dersin Amacı: 1- Öğrencilerin, başta hukuk kavramının kendisi olmak üzere, hukuka ilişkin nosyonlar üzerinde felsefenin rasyonel tekniklerini kullanarak düşünme yetisi kazanmalarını sağlamak.
2- Öğrencileri, eğitimini gördükleri modern hukuk sisteminin tarihsel ve politik arka planı hakkında bilgilendirmek.
3- Öğrencilerin kavramsal düşünme becerilerini geliştirerek, onlara diğer hukuk disiplinlerindeki hukuki kavramları doğru ve yerinde kullanma, argüman oluşturma yetisi kazandırmak.
4- Öğrencilerin, içinde yaşadığımız hukuk sistemine dışarıdan bakarak eleştirel yaklaşabilmelerini sağlamak ve bu yolla güncel sorunlara yaratıcı ve dönüştürücü çözümler üretebilen hukukçular yetiştirmek.
5- Öğrencilerin hukuki kavrayışlarını, hukukun kuramsal temellerini diğer sosyal bilimlerle (siyaset bilimi, sosyoloji, antropoloji, sosyal psikoloji vs.) ele almak suretiyle geliştirmek.
Dersin İçeriği: Hukuk felsefesinin kadim tartışmalarının ana ekseninde "hukuk nedir?" ve "hukukun kaynağı nedir?" soruları bulunur. Bu sorulara verilen farklı cevaplar aynı zamanda hukuk felsefesi tarihindeki temel ayrıma da kaynaklık eder: Tabii hukukçu okul ve hukuki pozitivizm düşüncesi. Bu ders çerçevesinde, öncelikle farklı hukuk tipolojilerini de kapsayan bir kavram olarak hukukilik ve bunu konu alan bir disiplinlerarası alan olarak hukuk kuramı üzerinde durulduktan sonra, 16. ve 17. yüzyılda Batı Avrupa'da teoride ve pratikte şekillenmeye başlayan modern devletin, hukuku düşünme biçimini nasıl kökten değiştirdiği üzerinde durulacak, bu bağlamda özellikle sosyal sözleşme ve egemenlik kuramları ele alınacaktır. Ardından, hukuk kuramının temel kavramları Spinoza düşüncesi üzerinden ele alınarak düşünürün gerek hukuk felsefesi gerekse modern hukuk kuramı bakımından sunabileceği analitik ve eleştirel potansiyeller ele alınacaktır.
Dersin Öğrenme Çıktıları (ÖÇ):
  • 1- Hukuki kavramları düşünürken felsefenin rasyonel tekniklerini kullanma becerisi kazanmak
  • 2- Kavramsal düşünme becerisi geliştiğinden, tutarlı ve etkili hukuki argüman ve karşı argüman oluşturabilmek
  • 3- İçinde bulunulan hukuk sistemini, tarihsel ve politik arka planı ile ilişkisi içerisinde, bütünsel olarak analiz etme becerisi
  • 4- Hukuk sistemine eleştirel yaklaşarak, güncel sorunlara yaratıcı ve dönüştürücü çözümler üretebilmek
  • 5- Hukuki sorunlara farklı disiplinlerin perspektiflerinden yaklaşabilmek
Dersin Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Ders anlatımı, okumalar ve derste yürütülecek tartışmalar


HAFTALIK PROGRAM

HaftaKonularÖn Hazırlık
1 Temel Hukuk Eserleri ve Hukukta Yöntem
2 Machiavelli ve Meşruiyet Sorunu
3 Machiavelli ve Cumhuriyet
4 Machiavelli ve Özgürlük
5 Machiavelli ve Modernite
6 Egemenlik Kuramı
7 Spinoza, Machiavelli ve Nietzsche
8 Spinoza ve Alman Düşüncesi
9 İfade, İnanç ve Din Özgürlükleri
10 Seçkincilik Karşıtlığı, Tutkular ve Politika
11 Hak-Hukuk Ayrımı
12 Vitoria ve Spinoza
13 Spinoza ve Kelsen - I
14 Spinoza ve Kelsen - II


ZORUNLU ve ÖNERİLEN OKUMALAR

Diego Tatian, Yabanın İhtiyatı. Spinoza’da Tutkular ve Politika, Zoe Kitap, İstanbul, 2020.
Eylem Canaslan, Spinoza. Yöntem, Tanrı, Demokrasi, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2021.


DİĞER KAYNAKLAR

Niccolo Machiavelli, Hükümdar, çev. Kemal Atakay, Can Yayınları, İstanbul.
Benedictus de Spinoza, Teolojik-Politik İnceleme, çev. Cemal Bâli Akal&Reyda Ergün, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
Friedrich Nietzsche, Ahlakın Soykütüğü Üstüne, çev. Ahmet İnam, Say Yayınları, İstanbul.
Hans Kelsen, Saf Hukuk Kuramı, çev. Ertuğrul Uzun, Nora Yayınevi, İstanbul.
Hans Kelsen, Demokrasi. Doğası ve Değeri, çev. Yasin Uysal, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.


DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

Yarıyıl İçi ÇalışmalarıSayıKatkı Payı (%)
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar 1 40
Final Sınavı 1 60
Total: 2 100


İŞ YÜKÜ HESAPLAMASI

EtkinliklerSayısıSüresi (saat)Toplam İş Yükü (saat)
Ders Saati14342
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar12424
Final Sınavı13434
Toplam İş Yükü (saat):100


PROGRAM YETERLİLİKLERİ (PY) ve ÖĞRENME ÇIKTILARI (ÖÇ) İLİŞKİSİ

# PY1 PY2 PY3 PY4 PY5 PY6 PY7 PY8 PY9 PY10
OC1 2         3 3   2 3
OC2 3 1             3 3
OC3 3   2   3   2 1 2 3
OC4 3 2 3 1   3 3 2 1 3
OC5