DERS TANITIM ve UYGULAMA BİLGİLERİ

Dersin Adı Kodu Yarıyıl T+U+L (saat/hafta) Türü (Z / S) Yerel Kredi AKTS
Dijital Beşeri Bilimler: Araçlar ve Teknolojilerde Yeni Ufuklar Keşfet KHAS 1362 Güz 03+00+00 Seçmeli 3 5
Akademik Birim: Ortak Dersler Bölümü
Öğrenim Türü: Örgün Eğitim
Ön Koşullar Hiçbiri
Öğrenim Dili: İngilizce
Dersin Düzeyi: Lisans
Dersin Koordinatörü: - -
Dersin Amacı: Lisans
Dersin İçeriği: Bu kurs aşağıdaki gibi konuları kapsamaktadır:
• Dijital beşeri bilimler ve CBS'nin temelleri.
• Vektör/raster veri ekleme ve işleme.
• Tarihi haritaların coğrafi referanslandırılması.
• Görünürlük ve en az maliyetli yol analizi dahil olmak üzere mekansal analizler gerçekleştirme.
• Kültürel miras çalışmaları için dikey özelliklerin 3D haritalanması.
Hikaye anlatımı ve araştırmanın yaygınlaştırılması için veri görselleştirme.
Dersin Öğrenme Çıktıları (ÖÇ):
  • 1- CBS'nin dijital beşeri bilimler araştırmalarındaki rolünü anlamak.
  • 2- QGIS ve ilgili açık kaynak araçlarında yetkinlik geliştirmek.
  • 3- Görünürlük ve ağ analizleri gibi CBS yöntemlerini kullanarak mekânsal verileri analiz edebilmek.
  • 4- Coğrafi referanslı veri setleri oluşturun ve bunları daha geniş beşeri bilimler projelerine entegre etmek.
  • 5- Kültürel miras için 3D haritalama gibi gelişmiş yöntemleri uygulayabilmek.
  • 6- Bulguları haritalar ve görsel araçlar kullanarak etkili bir şekilde sunabilmek.
Dersin Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Dersler, uygulamalı yazılım eğitimi, proje tabanlı ödevler ve temel okumaların tartışılmasını içerir.


HAFTALIK PROGRAM

HaftaKonularÖn Hazırlık
1 Dijital Beşeri Bilimler ve Haritalamaya Giriş Gold, Matthew K., ve Lauren F. Klein, eds. Dijital Beşeri Bilimler Tartışmaları. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2016.
2 Vektör ve Raster Verilere Giriş Gregory, Ian, ve Alistair Geddes, eds. Mekânsal Beşeri Bilimlere Doğru: Tarihsel CBS ve Mekânsal Tarih. Bloomington: Indiana University Press, 2014, Bölüm 1.
3 Tarihi Haritaların Coğrafi Referanslandırılması Knowles, Anne Kelly, ve Amy Hillier, eds. Tarihi Yerleştirmek: Haritalar, Mekânsal Veriler ve CBS Tarih Araştırmalarını Nasıl Değiştiriyor? Redlands: ESRI Press, 2008, Bölüm 2.
4 Vektör Verileri, Şekiller Ekleme ve Öznitelikleri Keşfetme Harris, Trevor M., ve Jessie R. Kraft. "Uygulamada Kültürel Coğrafyalar: Tarihsel Değişimin Haritalandırılması." Cultural Geographies 9, no. 1 (2002): 30-55.
5 Yükseklik Analizi için Raster Veriler (örn. DEM'ler) ile Çalışma Hurni, Lorenz, vd. "Tarihi Coğrafyada Sayısal Yükseklik Modelleri." The Cartographic Journal 51, no. 3 (2014): 209-222.
6 Mekânsal Analize Giriş: Mesafe ve Yakınlık Hesaplamaları Gregory, Ian N., ve Richard G. Healey. "Tarihsel CBS: Geçmişin Coğrafyalarını Yapılandırma, Haritalama ve Analiz Etme." Progress in Human Geography 31, no. 5 (2007): 638-653.
7 Görünürlük Analizi (Viewshed) Wheatley, David. "Kümülatif Görünüm Havzası Analizi: Kesişebilirliğin Araştırılması için CBS Tabanlı Bir Yöntem ve Arkeolojik Uygulaması." Arkeoloji Dergisi 21 (1995): 13-25.
8 Ara Sınav: Öğrenci Sunumları ve Proje İlerlemesi Ön veri setlerini analiz eden öğrenci liderliğindeki sunumlar.
9 En Düşük Maliyetli Yol Analizi Herzog, Irmela. "Arkeolojik Peyzaj Araştırmalarında En Düşük Maliyetli Yol Analizinin Potansiyeli ve Sınırları." Analecta Praehistorica Leidensia 41 (2010): 82-106.
10 QField ile Veri Toplama: Fotoğrafları ve Koordinatları Entegre Etme QField Dokümantasyonunu okuyun: https://qfield.org/.
11 Dikey Özelliklerin 3D Haritalanması ve Görselleştirilmesi Vincent, Andrew. "Mirasın Korunması için 3D CBS: Tarihi Anıtlar Örneği." Arkeoloji ve Kültürel Mirasta Dijital Uygulamalar 3, no. 1 (2016): 14-21.
12 Beşeri Bilimler Araştırmaları için Veri Görselleştirmeleri Tasarlama Friendly, Michael. "Tematik Kartografi, İstatistiksel Grafikler ve Veri Görselleştirme Tarihinde Dönüm Noktaları." Proceedings of the Visualization Conference (2006): 1- 15.
13 Haritalarla Hikaye Anlatımı ve Yaygınlaştırma Stratejileri Caquard, Sébastien. "Cartography I: Mapping Narrative Cartography." Progress in Human Geography 37, no. 1 (2013): 135-144.
14 Final Sunumları ve Kurs Özeti Final sunumları ve akran tartışmaları.


ZORUNLU ve ÖNERİLEN OKUMALAR

Her hafta, yukarıda belirtildiği gibi, derslerde işlenen yöntemlerin gerçek dünyadaki uygulamalarını göstererek dersleri ve uygulamalı oturumları tamamlayan seçilmiş okumalar yapılacaktır.


DİĞER KAYNAKLAR

CBS analizi için QGIS programı ve sahada veri toplama için mobil versiyonu QField.


DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

Yarıyıl İçi ÇalışmalarıSayıKatkı Payı (%)
Katılım 12 10
Uygulama 12 13
Arazi Çalışması 2 7
Ödev 3 5
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar 1 25
Final Sınavı 1 40
Total: 31 100


İŞ YÜKÜ HESAPLAMASI

EtkinliklerSayısıSüresi (saat)Toplam İş Yükü (saat)
Ders Saati141.521
Uygulama121.518
Arazi Çalışması236
Ödev31648
Dersle İlgili Sınıf Dışı Etkinlikler10110
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar11111
Final Sınavı11111
Toplam İş Yükü (saat):125


PROGRAM YETERLİLİKLERİ (PY) ve ÖĞRENME ÇIKTILARI (ÖÇ) İLİŞKİSİ

# PY1 PY2 PY3 PY4 PY5 PY6 PY7 PY8 PY9 PY10
OC1                    
OC2                    
OC3                    
OC4                    
OC5                    
OC6