DERS TANITIM ve UYGULAMA BİLGİLERİ
| Dersin Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U+L (saat/hafta) | Türü (Z / S) | Yerel Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Türkçe Edebiyatta Kadın Yazını (1895-1950) | KHAS 1466 | Güz | 03+00+00 | Seçmeli | 3 | 5 |
| Akademik Birim: | Ortak Dersler Bölümü |
| Öğrenim Türü: | Örgün Eğitim |
| Ön Koşullar | Yok |
| Öğrenim Dili: | İngilizce |
| Dersin Düzeyi: | Lisans |
| Dersin Koordinatörü: | - - |
| Dersin Amacı: | Bu ders, öğrencilerin Türkçe edebiyatta modern edebi türlerin üretiminin başladığı tarih itibariyle, kadın yazınına özgü anlatım stratejilerini, metinlerarasılıkları, paralel izlekleri, linguistik ve semantik yapıları takip edebilmelerini; feminist eleştirinin geliştirdiği jino-eleştirel okuma metodolojisiyle kadın yazarların edebi metinlerine eleştirel okuma yapabilmelerini sağlar. |
| Dersin İçeriği: | Türkçe Edebiyatta Kadın Yazını (1895-1950), kadın yazarların modern edebi türler dahilinde ürettikleri ilk örneklerden başlayarak, geç Osmanlı döneminden, modernist edebiyatın 1950 sonrasında yaratacağı kırılmaya dek, kadın yazının kurucu metinlerini ele alır. Öğrencilerin bu metinleri jino-eleştirel okuma yönteminin sağladığı anlatısal olanaklarla değerlendirebilmeleri için, jino-eleştiri teorisinin temel kaynaklarından da yararlanarak; öğrencilere hem teorik metin okuma becerisi kazandırmayı hem de bu terminolojik ve metodolojik birikimi, edebi metinlere yapacakları edebiyat eleştirisinde işlevsel biçimde kullanmayı öğretmeyi amaçlar. Bu nedenle ders, hem teorik metinler, hem edebi metinler, hem de edebi metinlere jino-eleştirel okuma yapan akademik metinler içerir. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları (ÖÇ): |
|
| Dersin Öğrenme Yöntem ve Teknikleri | Her hafta 3 saatlik derslerde, ders içi eleştirel okuma ve yazma çalışmalarıyla, tartışma liderlikleri ve metodolojik uygulama pratikleriyle öğrenme çıktılarını edinmeleri sağlanır. |
HAFTALIK PROGRAM
| Hafta | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Ders ve izlence tanıtımı, tanışma | |
| 2 | Kadın Yazını, Metnin Cinsiyeti ya da Kalem Metaforik Bir Penis midir? | Öğrenciler bu makaleyi okuyarak derse gelirler: Jale Parla “Kadın Eleştirisi Neyi Gerçekleştirdi”, Kadınlar Dile Düşünce: Edebiyat ve Toplumsal Cinsiyet içinde. |
| 3 | Feminist Edebiyat Eleştirisi ya da Çatışan Feminizmler I (Helene Cixous’dan Elaine Showalter’a) | Berna Moran, “Feminist Eleştiri Kuramı” (2009), s. 249-262. Helen Cixous “The Laugh of Medusa” (1976) Elaine Showalter “Towards A Feminist Poetics” (1979) |
| 4 | Feminist Edebiyat Eleştirisi ya da Çatışan Feminizmler II (Julia Kristeva’dan Toril Moi’ye) | Luce Irigaray Bir Olmayan O Cinsiyet (2024), s. 21-32. Toril Moi “Feminist Literary Criticism.” (1986). |
| 5 | Jino-Eleştirel Okuma: İmkan mı Tuzak mı? | Sandra Gilbert ve Susan Gubar, Tavan Arasındaki Deli Kadın, s. 93-147. |
| 6 | Türkçe Edebiyatta Jino-Eleştirel Okuma Örnekleri | Bilge Ulusman, Kadın Yazının İmkanları: Türkçe Edebiyata Jino-Eleştirel Bir Okuma Denemesi 1895-1950 başlıklı tezden bir bölüm: Jino-eleştirel okuma üzerine: “Kadın Yazını”, “Kadın Yazısı” yahut Yazarlık Endişesiyle Mücadelede Ortaklaşan Anlatısal Arayışlar, s. 11-24. |
| 7 | Türkçe Edebiyatta Kadın Yazınına Giriş: İlk Örnekler, Kurucu Metinler ve Güzergâh (Hanımlara Mahsus Gazete’den II. Meşrutiyet Devrimine Osmanlı Kadın Yazını) | • Makbule Leman, "Tashih" (1895) • Nezihe Muhiddin, "Ümit ve İntizar" (1918) |
| 8 | Kuruluş Dönemi Kadın Yazını I: Cinsel Politika ve Devlet Feminizmiyle Müzakere | • Suat Derviş, Ben Bu Adamı Öpemem (1935) |
| 9 | Kuruluş Dönemi Kadın Yazını II: Kadın Yazar-Anlatıcı, Feminist Bakış Açısı ve Edebi Türün Lağvedilmesi | • Peride Celal, Dar Yol (1949) |
| 10 | Devam ediyor. | • Peride Celal, Dar Yol’a devam |
| 11 | Kadın Yazarın Mücadelesi: Kendine Ait Bir Dil, Kendine Ait Bir Kanon | • Safiye Erol, Ülker Fırtınası (1944) |
| 12 | Devam ediyor. | • Safiye Erol, Ülker Fırtınası’na devam. |
| 13 | Post-Modern Dönemde Feminist Edebiyat Eleştirisi: Kadın Öznenin Vefatı | Sibel Irzık “Öznenin Vefatından Sonra Kadın Olarak Okumak” Kadınlar Dile Düşünce: Edebiyat ve Toplumsal Cinsiyet içinde. |
| 14 | Queer Teori ve Yeni Açılımlar |
Kadir Has Üniversitesi'nde bir dönem 14 haftadır, 15. ve 16. hafta sınav haftalarıdır.
ZORUNLU ve ÖNERİLEN OKUMALAR
| • Jale Parla “Kadın Eleştirisi Neyi Gerçekleştirdi” & Sibel Irzık “Öznenin Vefatından Sonra Kadın Olarak Okumak” Kadınlar Dile Düşünce: Edebiyat ve Toplumsal Cinsiyet içinde • Berna Moran, “Feminist Eleştiri Kuramı” (2009), s. 249-262. • Helen Cixous “The Laugh of Medusa” (1976) • Luce Irigaray Bir Olmayan O Cinsiyet (2024), s. 21-32. • Sandra Gilbert ve Susan Gubar, Tavan Arasındaki Deli Kadın, s. 93-147. • Elaine Showalter “Towards a Feminist Poetics” (1979) • Toril Moi, “Feminist Literary Criticism” (1986) • Bilge Ulusman, Kadın Yazının İmkanları: Türkçe Edebiyata Jino-Eleştirel Bir Okuma Denemesi 1895-1950 başlıklı tezden bir bölüm: Jino-eleştirel okuma üzerine: “Kadın Yazını”, “Kadın Yazısı” yahut Yazarlık Endişesiyle Mücadelede Ortaklaşan Anlatısal Arayışlar, s. 11-24. • Makbule Leman, "Tashih" (1895) • Nezihe Muhiddin, "Ümit ve İntizar" (1918) • Suat Derviş, "Ben Bu Adamı Öpemem" (1935) • Peride Celal, Dar Yol (1949) • Safiye Erol, Ülker Fırtınası (1944) |
DİĞER KAYNAKLAR
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Sayı | Katkı Payı (%) |
|---|---|---|
| Katılım | 14 | 10 |
| Sunum/Jüri | 2 | 20 |
| Dersle İlgili Sınıf Dışı Etkinlikler (okuma, bireysel çalışma vb.) | 12 | 20 |
| Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar | 1 | 10 |
| Final Sınavı | 1 | 40 |
| Total: | 30 | 100 |
İŞ YÜKÜ HESAPLAMASI
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Saati | 14 | 3 | 42 |
| Sunum/Jüriye Hazırlık | 2 | 15 | 30 |
| Dersle İlgili Sınıf Dışı Etkinlikler | 12 | 2 | 24 |
| Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar | 1 | 10 | 10 |
| Final Sınavı | 1 | 19 | 19 |
| Toplam İş Yükü (saat): | 125 | ||
1 AKTS = 25 saatlik iş yükü
PROGRAM YETERLİLİKLERİ (PY) ve ÖĞRENME ÇIKTILARI (ÖÇ) İLİŞKİSİ
| # | PY1 | PY2 | PY3 | PY4 | PY5 | PY6 | PY7 | PY8 | PY9 | PY10 |
| OC1 | ||||||||||
| OC2 | ||||||||||
| OC3 | ||||||||||
| OC4 | ||||||||||
| OC5 | ||||||||||
| OC6 |
Katkı Düzeyi: 1 Düşük, 2 Orta, 3 Yüksek