1. Anasayfa
  2. Hukuk
  3. Ders Planları
  4. Eleştirel Hukuk Teorileri

PDF

DERS TANITIM ve UYGULAMA BİLGİLERİ

Dersin Adı Kodu Yarıyıl T+U+L (saat/hafta) Türü (Z / S) Yerel Kredi AKTS
Eleştirel Hukuk Teorileri LAW 479 Güz 02+01+00 Seçmeli 2 4
Akademik Birim: Hukuk Fakültesi
Öğrenim Türü: Örgün Eğitim
Ön Koşullar -
Öğrenim Dili: Türkçe
Dersin Düzeyi: Lisans
Dersin Koordinatörü: - -
Dersin Amacı: Dersin temel amaçları,
1. öğrencileri klasik hukuk teorisinin ve eğitiminin görmekte zorlandığı yetersizliklerden haberdar etmek;
2. hukuk teorisi üzerinde izdüşümleri olan eleştirel tema ve akımlarla tanıştırmak;
3. öğrencilerin hukukun toplumsal-siyasi eşitsizlikler karşısında dönüştürücü potansiyellerini tartışabilmelerini sağlamak;
4. öğrencilerin, insan hakları hukukunun imkân ve sınırlarını analiz edebilmelerine ve böylelikle insan hakları perspektiflerini geliştirmelerine katkı yapmaktır.
Dersin İçeriği: Bu derste, klasik hukuk teorilerinin kapsamı dışında kalabilen, siyasi iktidar, ulus egemenliği ve şiddet, üretim biçimleri, patriarka, hetero/cisnormativite, sömürgecilik gibi fenomenlerin hukukla ilişkilenme biçimleri, eleştirel biçimde ele alınır. Dersin ilk aşamasında, eleştirel yöntem ve bu yöntemin hukuk disiplinine uygulanması üzerinde durulacak olup, çağdaş hukuk düşüncesindeki eleştirel akımlar analiz edilecektir. Bu çerçevede özellikle mevcut hukuk sistemimizin ve uluslararası insan hakları hukuku rejiminin liberalizm ve patriarka ile kurduğu ilişkiler üzerinde durulacak, hukuk içerisinden bu ilişkilenmelere yanıt aranmaya çalışılacaktır.
Dersin Öğrenme Çıktıları (ÖÇ):
  • 1- Klasik hukuk teorisinin yetersiz kaldığı noktaları teşhis edebilir, hukuk teorisi üzerinde izdüşümü olan eleştirel tema ve akımlar hakkında fikir yürütebilirler.
  • 2- Hukuk sistemlerini biçimlendiren siyasi ve toplumsal süreçleri saptayabilirler.
  • 3- Hukukun siyasi ve toplumsal eşitsizlikler karşısında düzeltici ve değiştirici potansiyellerini tartışabilir, disipline eleştirel yaklaşım geliştirebilirler.
Dersin Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Konu anlatımı, öğrencilerin derse katılımı ve sınıf-içi tartışma


HAFTALIK PROGRAM

HaftaKonularÖn Hazırlık
1 Giriş
2 Hukuk ve Eleştirel Yöntem
3 Hukuka Marksist Yaklaşımlar
4 Hukuka Marksist Yaklaşımlar ve Eleştirel Hukuk Okulu
5 Hukuki Realizm Akımı
6 Hukuk-Şiddet-Egemenlik İlişkisi
7 Hukuk-Şiddet-Egemenlik İlişkisi, II
8 İnsan Haklarına Eleştirel Yaklaşımlar
9 Ulus-Devlet Sınırlarında İnsan Hakları ve Uluslararası Hukuk Düzeni
10 Hukuka ve Haklara Feminist Yaklaşımlar
11 Hukuka ve Haklara Feminist Yaklaşımlar, II
12 Hukuka ve Haklara Queer Yaklaşımlar
13 Hukuka ve Haklara Ekolojik Yaklaşımlar
14 Film Gösterimi


ZORUNLU ve ÖNERİLEN OKUMALAR

 Cemal Bâli Akal, İktidarın Üç Yüzü, Dost Kitabevi, Ankara, 2023.
 Ceren Akçabay, “Feminist Hukuk Tartışmalarının Liberal Hak Eleştirisine Katkısı”, Liberal Hakların, Hukukun ve Devletin Sınırları (ed. Bora Özdağı), NotaBene Yayınları, Ankara, 2015, 21-26.
 Costas Douzinas, “Eleştiriyi Unutun”, Hukuk, Adalet ve İnsan Hakları: Eleştirel Bir Yaklaşım (der. Rabia Sağlam ve Kasım Akbaş), NotaBene Yayınları, Ankara, 2015, 101-126.
 Costas Douzinas, İnsan Haklarının Sonu. Yeni Binyılda Eleştirel Hukuk Kuramı (çev. Kasım Akbaş ve Umre Deniz Tuna), Dipnot Yayınları, Ankara, 2015.
 Ertuğrul Uzun (ed.), Çağdaş Hukuk Düşüncesine Giriş, İthaki, İstanbul, 2015.
 Giorgio Agamben, “İnsan Haklarının Ötesinde”, İtalya’da Radikal Düşünce ve Kurucu Politika (çev. Sinem Özer ve Selen Göbelez), Otonom Yayıncılık, İstanbul, 2005, 329-338.
 Hannah Arendt, Totalitarizmin Kaynakları, 2: Emperyalizm (çev. Bahadır Sina Şener), İletişim Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2009.
 Josephine Donovan, Feminist Teori (çev. Aksu Bora vd.), İletişim Yayınları, 11. Baskı, İstanbul, 2016.
 Karl Marx, Friedrich Engels, Alman İdeolojisi (Feuerbach), Sol Yayınları, İstanbul, 2016.
 Karl Marx, Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı, Sol Yayınları, İstanbul, 2015.
 Karl Marx, Ücretli Emek, Kar ve Sermaye, Sol Yayınları, İstanbul, 2015.
 Luc Ferry, Ekolojik Yeni Düzen (çev. Turhan Ilgaz), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2000.
 Remzi Orkun Güner, İnsan Hakları Paradoksu: Özne ve Siyaset, Zoe Kitap, İstanbul, 2022.
 Şefik Taylan Akman, “Hukuk Politika İlişkisi Bağlamında Eleştirel Hukuk Çalışmaları Hareketi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 61 (4), 2012, 1272-1306.


DİĞER KAYNAKLAR

(-)


DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

Yarıyıl İçi ÇalışmalarıSayıKatkı Payı (%)
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar 1 40
Final Sınavı 1 60
Total: 2 100


İŞ YÜKÜ HESAPLAMASI

EtkinliklerSayısıSüresi (saat)Toplam İş Yükü (saat)
Ders Saati14228
Dersle İlgili Sınıf Dışı Etkinlikler141.521
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar12525
Final Sınavı12525
Toplam İş Yükü (saat):99


PROGRAM YETERLİLİKLERİ (PY) ve ÖĞRENME ÇIKTILARI (ÖÇ) İLİŞKİSİ

# PY1 PY2 PY3 PY4 PY5 PY6 PY7 PY8 PY9 PY10
OC1 1 1 2 3 1 3 3 2 1 2
OC2 1 2 1 3 2 3 3 3 3 3
OC3 1 2 1 3 2 3 3 3 3 3