DERS TANITIM ve UYGULAMA BİLGİLERİ
| Dersin Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U+L (saat/hafta) | Türü (Z / S) | Yerel Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Yapay Zekâ ile Tasarlamak: Sanat, Makineler ve Yaratıcı Gelecekler | VCD 228 | Bahar | 03+00+00 | Seçmeli | 3 | 6 |
| Akademik Birim: | Görsel İletişim Tasarım |
| Öğrenim Türü: | Örgün Eğitim |
| Ön Koşullar | Yok |
| Öğrenim Dili: | İngilizce |
| Dersin Düzeyi: | Lisans |
| Dersin Koordinatörü: | - - |
| Dersin Amacı: | Bu ders, sanat, makineler ve yapay zekâ arasındaki tarihsel, güncel ve geleceğe dönük ilişkileri inceler. Öğrencilerin insan–makine benzetmelerini, makine bilişselliğini, yaratıcı teknolojilerin evrimini ve yapay zekânın dönüştürücü kültürel, estetik ve toplumsal bir özne olarak potansiyelini eleştirel biçimde analiz etmelerini teşvik eder. Ders, sanat, teknoloji ve insan yaratıcılığı arasındaki etkileşimi kavramak ve bu etkileşimlerin kültürel tahayyülü ve tasarım geleceklerini nasıl yeniden şekillendirdiğini anlamak için disiplinlerarası beceriler kazandırmayı amaçlar. |
| Dersin İçeriği: | Ders, makinelerin—ve özellikle yakın dönemde yapay zekânın—insan yaşamına, kültürel üretime ve sanatsal pratiğe girişine ilişkin kapsamlı bir çerçeve sunar. İnsan ve makine arasındaki benzetmeleri, sanatsal biçimlerin dönüşümünü, makine ajansını, yaratıcı YZ pratiklerini, Maslow’dan esinlenen kendini gerçekleştirme modellerini ve YZ yaratıcılığına dair güncel tartışmaları ele alır. Öğrenciler, kuramsal perspektifleri, tarihsel örnekleri ve ortaya çıkan teknolojileri inceleyerek sanatın insanlar ile akıllı makineler arasındaki evrilen ilişkiye nasıl katkı sunduğunu tartışır. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları (ÖÇ): |
|
| Dersin Öğrenme Yöntem ve Teknikleri | Ders 4 temel modülden oluşmaktadır. Bunlar: 1. Sanat, Makine ve YZ Tarihleri 2. İnsan–Makine Bilişi Kavramları 3. Yaratıcı Teknolojiler ve YZ Uygulamaları 4. Sanat ve Makine Yaratıcılığının Gelecekleri Bu modüller, tarihsel ve kavramsal çerçeveleri ortaya çıkan yaratıcı teknolojilerle ilişkilendirerek kuramsal keşfi uygulamalı analizle birleştirir. Odaklı okumalar, tartışmalar ve yönlendirilmiş alıştırmalar yoluyla öğrenciler insan–makine ilişkilerini eleştirel biçimde inceler ve YZ destekli yaratıcı yöntemleri dener; böylece sanatsal ve teknolojik pratiklerin birlikte nasıl evrildiğine dair sağlam bir kavrayış geliştirirler. |
HAFTALIK PROGRAM
| Hafta | Konular | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Dersin tanıtımı; dersin genel çerçevesi; temel kavramlar (sanat, makine, YZ) | Ders izlencesi |
| 2 | Tarihöncesi sanat; ritüel nesneler; erken dönem sanatsal üretimlerin işlevleri | Gombrich, The Story of Art, pp. 1–22 |
| 3 | Sanat ve mitoloji; arketipler; yapay yaşam mitleri; otomatlar | Adrienne Mayor, Gods and Robots (Ch. 1–2) |
| 4 | İnsan evrimi ve bilinç; sembolik düşünme; zihin–beden gelişimi | Max Tegmark, Life 3.0 (Introduction + Ch. 1) |
| 5 | Sanatı tanımlamak; zanaat–sanat ayrımı; sanatsal anlamın tarihsel dönüşümleri | Noël Carroll, Philosophy of Art: A Contemporary Introduction (selected chapters) |
| 6 | Makine gelişimi; makinelerde bilişsellik; insan–makine karşılaştırması | Margaret Boden, Artificial Intelligence: A Very Short Introduction (selected sections) |
| 7 | Ara Sınav | |
| 8 | Sanata makine müdahalesi; makineleşmiş estetik; yaratıcı makineler | Philip Galanter, “What Is Generative Art?” (article) |
| 9 | Makine işlevleri ve insan beklentileri; bilgi karşılaştırması; Tekinsiz Vadi | Masahiro Mori, “The Uncanny Valley” |
| 10 | Kendini gerçekleştirme kuramları; Maslow ve çağdaş yorumları | Abraham Maslow, Motivation and Personality (selected sections) |
| 11 | Makinenin kendini gerçekleştirmesi; ortaya çıkan hiyerarşiler; makine gelişiminde sanatın rolü | Nick Bostrom, Superintelligence (selected sections) |
| 12 | Kendini gerçekleştirmede sanat; sanat öğrenimi; sanat öğretilmiş makineler | Sherry Turkle, The Second Self (selected pages) |
| 13 | YZ uygulamaları ve yaratıcılık; fikir üretimi; YZ destekli sanatsal ifade | Lev Manovich, “AI Aesthetics” (article) |
| 14 | Yeni sanat biçimleri ve tartışmalar; makinenin yaratıcı öznesi üzerine değerlendirmeler | Course review materials |
Kadir Has Üniversitesi'nde bir dönem 14 haftadır, 15. ve 16. hafta sınav haftalarıdır.
ZORUNLU ve ÖNERİLEN OKUMALAR
| • Gombrich, Ernst. The Story of Art. Phaidon Press, latest edition. • Carroll, Noël. Philosophy of Art: A Contemporary Introduction. Routledge, 1999. • Tegmark, Max. Life 3.0: Being Human in the Age of Artificial Intelligence. Penguin, 2017. • Boden, Margaret. Artificial Intelligence: A Very Short Introduction. Oxford University Press, 2018. • Bostrom, Nick. Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies. Oxford University Press, 2014. Ek Kaynaklar • Mayor, Adrienne. Gods and Robots: Myths, Machines, and Ancient Dreams of Technology. Princeton University Press, 2018. • Manovich, Lev. “AI Aesthetics.” (Online essay, 2019). • Galanter, Philip. “What Is Generative Art? Complexity Theory as a Context for Art Theory.” GA2003 Conference, 2003. • Mori, Masahiro. “The Uncanny Valley.” Energy, 1970; English trans. 2012. • Turkle, Sherry. The Second Self: Computers and the Human Spirit. MIT Press, 2005. |
DİĞER KAYNAKLAR
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Sayı | Katkı Payı (%) |
|---|---|---|
| Katılım | 14 | 10 |
| Uygulama | 4 | 10 |
| Proje | 4 | 50 |
| Sunum/Jüri | 4 | 20 |
| Diğer Uygulamalar (seminer, stüdyo kritiği, workshop vb.) | 1 | 10 |
| Total: | 27 | 100 |
İŞ YÜKÜ HESAPLAMASI
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Saati | 14 | 4 | 56 |
| Uygulama | 4 | 2 | 8 |
| Proje | 4 | 12 | 48 |
| Sunum/Jüriye Hazırlık | 4 | 7 | 28 |
| Diğer Uygulamalara Hazırlık | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü (saat): | 150 | ||
1 AKTS = 25 saatlik iş yükü
PROGRAM YETERLİLİKLERİ (PY) ve ÖĞRENME ÇIKTILARI (ÖÇ) İLİŞKİSİ
| # | PY1 | PY2 | PY3 | PY4 | PY5 | PY6 | PY7 | PY8 | PY9 |
| OC1 | |||||||||
| OC2 | |||||||||
| OC3 | |||||||||
| OC4 |
Katkı Düzeyi: 1 Düşük, 2 Orta, 3 Yüksek