DERS TANITIM ve UYGULAMA BİLGİLERİ

Dersin Adı Kodu Yarıyıl T+U+L (saat/hafta) Türü (Z / S) Yerel Kredi AKTS
Geleneksel Malzeme ve Yapım Yöntemleri KK 507 Güz-Bahar 03+00+00 Seçmeli 3 7.5
Akademik Birim: Fen Bilimleri Enstitüsü
Öğrenim Türü: Örgün Eğitim
Ön Koşullar -
Öğrenim Dili: Türkçe
Dersin Düzeyi: Yüksek Lisans
Dersin Koordinatörü: Yonca ERKAN
Dersin Amacı: Tarihsel yapılarda kullanılan yapı malzemeleri ve teknolojileri konusunda ileri derecede bilgi ve kavrayış kazandırmak.
Dersin İçeriği: Yapıda kullanılan taş, tuğla, kerpiç, ahşap, harç, sıva, cam... gibi malzemelerin türleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri, üretim yöntemleri ve geleneksel yapım tekniklerinin örneklerle tanıtılması: Yığma yapım tekniği: Ahşap yığma, kargir (taş, kerpiç, tuğla) yığma, yarı kargir yapım tekniği, ahşap karkas sistemler. Geleneksel yapı elemanları terminolojisi. Temel, duvar, ayak ve sütun, döşeme, atkı ve kemer, konsol, örtü elemanları (dam, tonoz, kubbe), geçiş elemanları (tromp, Türk üçgeni, pandantif, stalaktit), minare ve diğer mimari elemanların (kapı, pencere, merdiven, mihrap, niş ve hücreler...) malzeme, biçim ve bileşenleri.
Dersin Öğrenme Çıktıları (ÖÇ):
  • 1- Tarihsel yapılarda kullanılan yapı malzemeleri ve teknolojileri ileri derecede bilgi, kavrayış sahibi olmak, eleştirel tartışma yapabilme becerisi kazanmak
  • 2- Geleneksel yapı elemanlarının özelliklerini çözümleyebilmek, karşılaştırma yapabilmek
  • 3- Geleneksel yapı elemanları konusunda araştırma yaparak sözlü ve yazılı sunabilmek
Dersin Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Ders anlatımı, tartışma, öğrenci ödevi (sunum ve yazılı), teknik gezi


HAFTALIK PROGRAM

HaftaKonularÖn Hazırlık
1 Geleneksel Yapı ve Geleneksel Yapı Tipleri -
2 Temeller Önerilen metinlerin okunması
3 Kargir Yapım Teknolojisi Önerilen metinlerin okunması
4 Duvarlar Önerilen metinlerin okunması
5 Ayak, Sütun ve Dikmeler Önerilen metinlerin okunması
6 Atkı ve Kemerler Önerilen metinlerin okunması
7 SINAV, Geçiş Elemanları ve Mukarnas Önerilen metinlerin okunması
8 Ahşap Yapım Teknolojisi Önerilen metinlerin okunması
9 Ahşap Yapım Teknolojisi Önerilen metinlerin okunması
10 Tavan ve Döşemeler Önerilen metinlerin okunması
11 Kerpiç Yapım Teknolojisi Önerilen metinlerin okunması
12 Hımış Mimari/Öğrenci sunumu Önerilen metinlerin okunması/Sunuma hazırlık
13 Çıkmalar, Pencere ve Kapılar/Öğrenci sunumu Önerilen metinlerin okunması/Sunuma hazırlık
14 Bezemeler/Öğrenci sunumu Önerilen metinlerin okunması/Sunuma hazırlık


ZORUNLU ve ÖNERİLEN OKUMALAR

-


DİĞER KAYNAKLAR

A. Yavuz, Selçuklu Döneminde Malzeme ve Mimarlık İlişkisi, Geçmişten Geleceğe Anadolu'da Malzeme ve Mimarlık, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, İstanbul 2006, s.79-142.
B. Alper, İstanbul'da Mimar Sinan Camilerinde Sütunların Kullanım Biçimi ve Boyutsal Analizi, yayınlanmamış makale.
D.Hasol, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, İstanbul YEM Yayınları,
E. Füsun Alioğlu, Geleneksel Yapı Elemanları, İstanbul 1991
F. Alioğlu , B. Alper, The Skeletal and Heaped Characteristic of Traditional Masonry Structures, Eleventh International Conference on Structural Repairs and Maintenance of Heritage Architecture, Stremah 2009, 22 - 24 July 2009, Tallinn, Estonia, Edited By: C.A. BREBBIA, Wessex Institute of Technology, ISBN: 978-1-84564-196-2, Series Volume 109, 2009, UK, pp.151-159.
G. Tanyeli, E.Geçkinli, ?Osmanlı Mimarisinde Kullanılan Demir Öğelerin Üretim Teknolojisi?, VI. Arkeometri Sonuçları Toplantısı Ayrı Basım, TC. Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara 1990.
G.&U Tanyeli, ?16. Yüzyıl Osmanlı Mimarlık Teknolojisi, Türk Kültüründe Sanat ve Mimari: Klasik Dönem Sanatı Üzerine Denemeler, İstanbul 1993.
G.R.H. Wright, Ancient Building Technology, Volume 2, Part 1 : Materials, Text, Brill, 2005.
G.Tanyeli, Osmanlı Mimarlığında Demirin Strüktürel Kullanımı (15-18.yy) İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1990.
H. Tayla, Geleneksel Türk Mimarisinde Yapı Sistem ve Elemanları, İstanbul 2007.
H.Güngör, Kemerler, Kemer Kalıpları, Kargir Yapı, cilt 1, 1962 Istanbul.
İ. H. Aksoy, İstanbul'da Tarihi Yapılarda Uygulanan Temel Sistemleri, (Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, 1982.
İ.H. Aksoy, Büyükçekmece Köprüsü Temel İnşaatı, II. Uluslararası Türk-İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Kongresi, İTÜ 28 Nisan- 2 Mayıs 1986.
Kagir Yapılarda Koruma ve Onarım, 28-29 Eylül 2009 Seminer Bildiri Kitabı, İstanbul 2009.
Kagir Yapılarda Koruma ve Onarım Semineri II, 16-17 Aralık 2010 Seminer Bildiri Kitabı, İstanbul 2010.


DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

Yarıyıl İçi ÇalışmalarıSayıKatkı Payı (%)
Katılım 14 15
Ödev 1 10
Sunum/Jüri 1 10
Diğer Uygulamalar (seminer, stüdyo kritiği, workshop vb.) 3 15
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar 1 10
Final Sınavı 1 40
Total: 21 100


İŞ YÜKÜ HESAPLAMASI

EtkinliklerSayısıSüresi (saat)Toplam İş Yükü (saat)
Ders Saati14342
Arazi Çalışması5525
Ödev3618
Sunum/Jüriye Hazırlık3618
Diğer Uygulamalara Hazırlık339
Dersle İlgili Sınıf Dışı Etkinlikler14456
Ara Sınavlar/Sözlü Sınavlar/Kısa Sınavlar199
Final Sınavı199
Toplam İş Yükü (saat):186


PROGRAM YETERLİLİKLERİ (PY) ve ÖĞRENME ÇIKTILARI (ÖÇ) İLİŞKİSİ

#
OC1
OC2
OC3